Τώρα που θα φύγεις / Σταύρος Κουγιουμτζής - Μάνος Ελευθερίου

Τώρα που θα φύγεις

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Μικρές πολιτείες» (1974)]


Τώρα που θα φύγεις
πάρε μαζί σου για φυλαχτό
μυρτιά και πικροδάφνη
και της Φραγκογιαννούς τα πάθη.

Και στρώσε τη ζωή σου
μ' αγρύπνια και μαράζι
για του καιρού τ' αγιάζι
και για την αμοιβή σου
νερό τού παραδείσου θα γινώ.

Τώρα που θα φύγεις
πάρε μαζί σου και τον Χριστό.


Στη Ρηνιώ μου,
που έφυγε πέρα στη Σαμοθράκη του βορρά.
Θυμάσαι; Πόσα χρόνια πάνε που το τραγουδούσαμε στα διαλείμματα; Ποιους αποχωρισμούς προσπαθούσαμε να ξορκίσουμε εν αγνοία μας τότε; Πόσους ξορκίσαμε τελικά;

Αν σε δω σε ξένα χέρια / Σταύρος Κουγιουμτζής

Αν σε δω σε ξένα χέρια

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Μικρές πολιτείες» (1974)]


Σε σοκάκια και μπαλκόνια
σε στενά κι ανηφοριές
κάθομαι και λογαριάζω
πώς αλλάζουν οι καρδιές.

Σφάζομαι με δυο μαχαίρια
και με τέσσερα σπαθιά
αν σε δω σε ξένα χέρια
και σε άλλην αγκαλιά.

Όμορφό μου άσπρο κρίνο,
μη μου κάνεις μαργιολιές.
Μα τον άγιο Κωνσταντίνο
θα πεθάνω και θα κλαις.

Σ' αγαπώ / Σταύρος Κουγιουμτζής - Άκος Δασκαλόπουλος

Σ' αγαπώ

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Μ. Κορφιάτης*
Ερμηνεία: Άννα Βίσσυ
[Από τον δίσκο «Μικρές πολιτείες» (1974)]



Αχ, περιστέρι μου, μη φεύγεις βιαστικό
κι από το χέρι μου έλα να πιεις νερό
Απόψε δεν θα κοιμηθώ
θα μείνω πάλι να σκεφτώ -πώς πονώ
το γέλιο το ζωγραφιστό
το βήμα το ξεχωριστό
σ' αγαπώ

Μ' ένα μαχαίρι άνοιξέ μου την καρδιά
κανείς δεν ξέρει τι περνώ κάθε βραδιά
κάθε βραδιά, κάθε πρωί
μου λιγοστεύει η ζωή -πώς πονώ
το γέλιο σου σαν θυμηθώ
το βήμα το ξεχωριστό
σ' αγαπώ

Απόψε δεν θα κοιμηθώ
θα μείνω πάλι να σκεφτώ -πώς πονώ
το γέλιο το ζωγραφιστό
το βήμα το ξεχωριστό
σ' αγαπώ


Σημ.: Μ. Κορφιάτης είναι το ψευδώνυμο του στιχουργού Άκου Δασκαλόπουλου.

Του κάτω κόσμου τα πουλιά / Σταύρος Κουγιουμτζής - Μάνος Ελευθερίου

Του κάτω κόσμου τα πουλιά

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Μικρές πολιτείες» (1974)]


Φαρμακωμένος ο καιρός παραμονεύει
μες στα στενά του κάτω κόσμου να σε βρει
και δεκατρείς αιώνες άνεργος γυρεύει
την κιβωτό σου και το αίμα να σου πιει

Σε καρτερούν μαστιγωτές και συμπληγάδες
μες στα μαλάματα μια νύμφη ξαγρυπνά
κι έχει στ' αυτιά της κρεμασμένες τις Κυκλάδες
κι είν' το κρεβάτι της λημέρι του φονιά

Κρυφά τα λόγια τα πικρά μες στο κοχύλι
κρυφά της θάλασσας τα μάγια στο βοριά
Θα σβήσει κάποτε στο σπίτι το καντήλι
και μήτε πόρτα θά βρεις μήτε κλειδαριά

Του κάτω κόσμου τα πουλιά και τα παγόνια
με φως και νύχτα σού κεντούν μια φορεσιά
Άνθρωποι τρίζουν κι ακονίζουν τα σαγόνια
πηδούν και τρέχουν και σε φτάνουν στα μισά

Ήταν πέντε, ήταν έξι / Σταύρος Κουγιουμτζής

Ήταν πέντε, ήταν έξι

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Μικρές πολιτείες» (1974)]


Ήταν πέντε, ήταν έξι κι έγινε επτά
το παράπονο με πήρε κι έκλαψα πικρά
έκλαψα για τη ζωή μου και για το γραφτό
το ρολόι μου δείχνει οχτώ

Διάβασα τα γεγονότα και την κοσμική
για ποδόσφαιρο, για φόνους και πολιτική
Στην Ασία φασαρίες, πείνα κι ερημιά
το ρολόι μου δείχνει εννιά

Μια γειτόνισσα απλώνει ρούχα καθαρά
Πλένει με μια νέα σκόνη κι είν' αστραφτερά
Με τραγούδια για τη φτώχεια και την ξενιτιά
ρετιρέ παίρνω στην Κηφισιά

Τα λουλούδια δεν μυρίζουν -είναι πλαστικά
Ένα φίλο και μια αγάπη είχα μια φορά
Τώρα βρέχει, κάποιος τρέχει -δεν μπορώ να δω-
το ρολόι σταμάτησ' εδώ

Να 'μουν ο Μεγ' Αλέξανδρος / Σταύρος Κουγιουμτζής - Σώτια Τσώτου

Να 'μουν ο Μεγ' Αλέξανδρος

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Μικρές πολιτείες» (1974)]


Να 'μουν ο Μεγ' Αλέξανδρος
και να 'σουν η γοργόνα μου
στα πόδια σου ν' ακούμπαγα
μικρό μου, την κορώνα μου

Μα είμαι φτωχός και ταπεινός
ένας Αλέξανδρος σημερινός
Αλέκο με φωνάζουνε
και δεν με λογαριάζουνε

Κάστρα ψηλά να γκρέμιζα
με το σπαθί στο χέρι μου
χρυσάφια να σε γέμιζα
να θάμπωνες, αστέρι μου

Μα είμαι φτωχός και ταπεινός
ένας Αλέξανδρος σημερινός
Αλέκο με φωνάζουνε
και δεν με λογαριάζουνε

Χασάπικο / Σταύρος Κουγιουμτζής – Γιώργος Θέμελης

Χασάπικο

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Μην την αφήσεις τη φωτιά
και παραχαμηλώσει
μαύρος καπνός θα σηκωθεί
κι η πλάση θα θολώσει

Να γίνει η σπίθα πυρκαγιά
βροχή να μην τη σβήσει
κι ο χάρος να κατακαεί
μαύρη καπνιά ν' αφήσει

Νερά καθάρια απάρθενα
τις στέρνες να γιομίσουν
μια θάλασσα μια πέλαγα
καράβια ν' αρμενίσουν

Καινούριος ήλιος να φανεί
καινούρια αυγή και δύση
κι ένα χρυσόφτερο πουλί
να βγει να κελαηδήσει

Τσάμικος χορός (ορχηστρικό) / Σταύρος Κουγιουμτζής

 

Τσάμικος χορός (ορχηστρικό)
 Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]

Αίμα κι αηδόνι μου / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Αίμα κι αηδόνι μου

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Αιμιλία Κουγιουμτζή
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Πολλή είναι μέσα η πίκρα μου
πολλή και βουρκωμένη
σύννεφο μέγα που βροχή
να γίνει περιμένει.

Κοιτάζω στον καθρέφτη μου
και βλέπω την πληγή σου
αίμα κι αηδόνι μου κρυφό
γλυκειά που είν' η φωνή σου.

[Αναδημοσίευση]

Να σταματήσω τον καιρό / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Να σταματήσω τον καιρό

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Πώς τα σκοτώσαν τα πουλιά που σμίγαν στον αέρα
μια θάλασσα μας χώρισε, μια θάλασσα πλατιά
τα χέρια ξένα και νεκρά, τα μάτια ερημωμένα
μια τουφεκιά στον άνεμο και πέφτουν τα φτερά

Ανασηκώνω την καρδιά κι ο κίνδυνος βαραίνει
και τις φωνές που σώπασαν ν' ακούσω δεν μπορώ
αμοίραστο είναι το ψωμί κι η αγάπη μου διαβαίνει
αμίλητη, αφίλητη, χαμένη από καιρό

Να σταματήσω τον καιρό, να τον γυρίσω πίσω
να μην νυχτώνει ο ουρανός και φεύγουν τα πουλιά
πριν γείρει ο ήλιος στα βουνά και σβήσει το φεγγάρι
ν' ανθίσει πάλι η αγάπη μας, σαν τότε μια φορά

Ανασηκώνω την καρδιά κι ο κίνδυνος βαραίνει
και τις φωνές που σώπασαν ν' ακούσω δεν μπορώ
αμοίραστο είναι το ψωμί κι η αγάπη μου διαβαίνει
αμίλητη, αφίλητη, χαμένη από καιρό

Μήτηρ Θεού / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Μήτηρ Θεού

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Αιμιλία Κουγιουμτζή & χορωδία
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Μα τη στερνή μου ανασαιμιά
και την κεροδοσιά μου
μα το σταυρό που σταύρωσαν
βαθιά μες στην καρδιά μου

Να μην αφήσεις το νερό
στη στέρνα θολωμένο
και μη σκοτώνεις δυο φορές
τον αποκοιμισμένο

Μήτηρ Θεού

Να περιμένεις μυστικά
τη νύχτα των αγγέλων
τον επιτάφιο της ταφής
με φώτα στολισμένο

Μήτηρ Θεού

Πάσχα των Ελλήνων / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Πάσχα των Ελλήνων

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας & χορωδία
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Πάσχα των Ελλήνων Πάσχα
Πάσχα της αγάπης Πάσχα
Πάσχα των αγγέλων

Ήλιος κι ανατέλλεις
Πάσχα μέγα Πάσχα
Ήλιος φωτοδότης
των Ελλήνων Πάσχα

Ήλιος κι ανατέλλεις
Πάσχα μέγα Πάσχα
Πάσχα των Ελλήνων
των Ελλήνων Πάσχα

Η πρώτη Ανάσταση / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Η πρώτη Ανάσταση

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Η άνοιξη
το πέλαγος
ο Επιτάφιος
το πρώτο χελιδόνι
ο ήλιος και η θάλασσα

Η άνοιξη
το πέλαγος
η πρώτη Ανάσταση

Πώς να σε πάρω / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Πώς να σε πάρω

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Αιμιλία Κουγιουμτζή
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Πώς να σε πάρω να σε σηκώσω
όπως μια πέτρα ή έναν νεκρό
να σε σκοτώσω, αγάπη μου, να σ' έχω
να σ' έχω ακίνητη να σε θρηνώ

Πώς να σε πάρω να σ' αναστήσω
να γίνω ήλιος να σ' ακολουθώ
και τι τραγούδι να βρω να τραγουδήσω
να δω στα μάτια σου τον ουρανό

Αυτός που θα φανερωθεί / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Αυτός που θα φανερωθεί

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Ποιος είναι τέλος αυτός ο μόνος, ο αληθινός
αυτός που θα φανερωθεί
μες σε μια λάμψη και θα υπάρξει
ο απόλυτος, ο ανεπανάληπτος.

Αυτός που θα υποδεχτεί το θάνατο και θα πεθάνει
μ' αυτά τα βλέφαρα πάνω στα μάτια
μ' αυτά τα χέρια πάνω στο στήθος.

Λίγη είν' η σάρκα / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Λίγη είν' η σάρκα

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας & χορωδία
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Στην άγια νύχτα των παθών
κλαίει βαθιά μου ο θρήνος
νερό είν' ο κήπος τού χιονιού
όπου φυτρώνει κρίνος

Λίγη είν' η σάρκα και βαθιά
στο χώμα φυτεμένη
και το χαμόγελο πολύ
στην όψη τη φθαρμένη

Κλειστή είναι κάτω η πόρτα σου
και σου χτυπούν ν' ανοίξεις
και τις πληγές που σ' άνοιξαν
γυρεύουν να τους δείξεις

Το πρώτο περιστέρι / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Το πρώτο περιστέρι

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης (προσαρμογή στίχων: Σταύρος Κουγιουμτζής)
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας & χορωδία
[Από τον δίσκο «Ηλιοσκόπιο» (1973)]


Το κοφτερό να πάει βαθιά
στο στήθος μου μαχαίρι
ο πρώτος ήλιος να φανεί
το πρώτο περιστέρι

Στέκει το ρόδο απείραχτο
προς στ' ουρανού τη χάρη
πρώτη ματιά, πρώτο φιλί
στ' αμάραντο χορτάρι

Μέσ' από ήλιους κι ουρανούς
σε βλέπω δακρυσμένη
σαν άστρο που το νότισε
λύπη συννεφιασμένη

Πέλαγα, δάση και βουνά
παίρνω σαν χελιδόνι
ποιος χωρισμός μάς χώρισε
ποια μοίρα μάς ενώνει

Γιατί εγώ γεννήθηκα φτωχός / Σταύρος Κουγιουμτζής

Γιατί εγώ γεννήθηκα φτωχός

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιάννης Καλατζής
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Είπα μια φορά να σου μιλήσω
κι έγινε χαλάζι ο καιρός
βιάστηκα πολύ να σ' αγαπήσω
γιατί εγώ γεννήθηκα φτωχός

Μη μου λες τη μοίρα μου ν' αλλάξω
δεν υπάρχει τρόπος δυστυχώς
πιο ψηλά λιγάκι να πετάξω
γιατί εγώ γεννήθηκα φτωχός

Κι όταν κάθε βράδυ στο στενό σου
χάνω τη ζωή μου ο τρελός
ούτε που το βάζεις στο μυαλό σου
γιατί εγώ γεννήθηκα φτωχός


Σημ.: Με το τραγούδι αυτό φτάσαμε στο τέλος της παρουσίασης του δίσκου «Όταν ανθίζουν πασχαλιές». Ο επόμενος δίσκος μακράς διαρκείας που ηχογράφησε ο Σταύρος Κουγιουμτζής έχει τίτλο «Ηλιοσκόπιο» και κυκλοφόρησε το 1973.

 

Γεια χαρά, καλή (ορχήστρα) / Σταύρος Κουγιουμτζής

Γεια χαρά, καλή (ορχήστρα)

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]

Ένας κόμπος η χαρά μου / Σταύρος Κουγιουμτζής

Ένας κόμπος η χαρά μου

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Άσε με πάλι να σου πω
για χρόνια περασμένα
για τα τραγούδια π' αγαπώ
τα παραπονεμένα

Ένας κόμπος η χαρά μου
κι όμως αν θα 'ρθεις
στάλα-στάλα θα σ' τη δώσω
για να δροσιστείς

Άσε με πάλι να ρωτώ
ο χρόνος τι θα φέρει
ο ήλιος και ο κεραυνός
μου στήσανε καρτέρι

Ένας κόμπος η χαρά μου
κι όμως αν θα 'ρθεις
στάλα-στάλα θα σ' τη δώσω
για να δροσιστείς

Χάντρα στο κομπολόι σου / Σταύρος Κουγιουμτζής

Χάντρα στο κομπολόι σου

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Βγαίνεις νωρίς να πας στην εκκλησιά
σπαθί κι αστροπελέκι
χτυπάνε, Θε μου, τα καμπαναριά
κι ο ήλιος πέρα στέκει

Αχ να 'μουν στο φουστάνι σου
κουμπί μαλαματένιο
χάντρα στο κομπολόι σου
το μαργαριταρένιο

Παίρνω τους δρόμους τρέχω σαν παιδί
μήπως σε συναντήσω
ίσκιος να γίνω μάτι μη με δει
νά 'ρθω να σε φιλήσω

Αχ να 'μουν στο φουστάνι σου
κουμπί μαλαματένιο
χάντρα στο κομπολόι σου
το μαργαριταρένιο

Ήθελα να 'μουνα πουλί / Σταύρος Κουγιουμτζής

Ήθελα να 'μουνα πουλί

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιάννης Καλατζής
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Ήθελα να 'μουνα πουλί
να 'μουν χελιδονάκι
να σ' αγαπώ την άνοιξη
και το καλοκαιράκι

Ήθελα να 'μουν σύννεφο
τον κόσμο να γυρίζω
κι όταν σε καίει ένας καημός
εγώ να σε δροσίζω

Ήθελα να 'μουν αετός
να μη με πιάνει μπόρα
να σ' αγαπώ μες στη ζωή
κάθε στιγμή και ώρα

Όταν ανθίζουν πασχαλιές / Σταύρος Κουγιουμτζής

Όταν ανθίζουν πασχαλιές

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Είπες πως θά 'ρθεις να με βρεις
μα γέρασ' η καρδιά μου
κι ούτε πουλί φτερούγισε
μέσα στην ερημιά μου

Χελιδονάκι του Μαγιού
πόσο πολύ σου μοιάζω
όταν ανθίζουν πασχαλιές
κι όταν αναστενάζω

Έρημος μες στην ερημιά / Σταύρος Κουγιουμτζής

Έρημος μες στην ερημιά

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Ούτε ένα αηδόνι στον μπαξέ
ούτε ένα περιστέρι
κι έμεινε άδειο κι ορφανό
το παγωμένο χέρι

Έρημος μες στην ερημιά
μ' ένα μαχαίρι στην καρδιά

Ήρθε νοτιάς ήρθε χιονιάς
κι ακόμα δεν εφάνης
το παγωμένο χέρι μου
για λίγο να ζεστάνεις

Έρημος μες στην ερημιά
μ' ένα μαχαίρι στην καρδιά

Κι αν η δική σου μαχαιριά
τα σπλάχνα μου τρυπάει
το τσακισμένο χέρι μου
το χέρι σου ζητάει

Έρημος μες στην ερημιά
μ' ένα μαχαίρι στην καρδιά

Γεια χαρά, καλή / Σταύρος Κουγιουμτζής - Κώστας Βάρναλης

Γεια χαρά, καλή

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Κώστας Βάρναλης
Ερμηνεία: Γιάννης Καλατζής
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Πάνω στου πελάγου το σπιθάτ' αφρό
έστησα χορό, φεύγω, αναχωρώ

Έκανα φτερά κι έγινα πουλί
γεια χαρά, καλή, και μην κλαις πολύ

Ντύθηκα γαμπρός από καινουργίς
άστρο της αυγής, έβγα να με δεις 

Έκανα φτερά κι έγινα πουλί
γεια χαρά, καλή, και μην κλαις πολύ

Φεύγω μοναχός σε νησί τρανό
μες στο γαλανό τον ωκεανό

Έκανα φτερά κι έγινα πουλί
γεια χαρά, καλή, και μην κλαις πολύ


Σημ.: Πρόκειται για μελοποίηση του ποιήματος «Το τραγούδι της φυγής» από τα «Ποιητικά» του Κώστα Βάρναλη (εκδ. Κέδρος, Αθήνα 1958). 

 

Κάποιον άλλον φίλησες / Σταύρος Κουγιουμτζής

Κάποιον άλλον φίλησες

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Κάποιον άλλον φίλησες στο στόμα
δίχως η καρδιά σου να σ' το πει
Έκλαιγες εσύ σε ξένο στρώμα
έκλαιγα κι εγώ από ντροπή

Ήρθαν και με βρήκανε οι φίλοι
ρώτησαν ακόμη αν σ' αγαπώ
Πάγωσε το γέλιο μου στα χείλη
και δεν ήξερα τι να τους πω

Έκαψε το δάκρυ σου το χώμα
πέθανα κι εγώ από ντροπή
Να κοιμάσαι εσύ σε ξένο στρώμα
άραγες ο κόσμος τι θα πει

Νά 'χα στο στήθος μου γυαλί / Σταύρος Κουγιουμτζής

Νά 'χα στο στήθος μου γυαλί

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιάννης Καλατζής
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Χθες με του Μαγιού τη χάρη σ' αποθύμησα
πήρα άστρο και φεγγάρι και ξεκίνησα
έψαξα αλλά δε βρήκα πού ξημέρωσες
χθες με του Μαγιού τη γλύκα με μαχαίρωσες

Νά 'χα στο στήθος μου γυαλί για να 'βλεπες, κυρά μου
πώς ήταν και πώς έγινε για σένα η καρδιά μου

Βρήκα όμορφα κρινάκια για χατίρι σου
να τα βάλεις να μυρίζουν στο ποτήρι σου
μα τ' ανθάκια τα καημένα δεν τα πότισες
κι αν εγώ πονώ για σένα δεν με ρώτησες

Νά 'χα στο στήθος μου γυαλί για να 'βλεπες, κυρά μου
πώς ήταν και πώς έγινε για σένα η καρδιά μου

Αν ήτανε να σ' αρνηθώ / Σταύρος Κουγιουμτζής

Αν ήτανε να σ' αρνηθώ

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Αν ήτανε να σ' αρνηθώ
μια μέρα απ' τη ζωή μου
να σταύρωνα τα χέρια μου
και να 'βγαινε η ψυχή μου

Και πριν προλάβαινα να πω
ένα παλιό τραγούδι
να μου 'κοβε τα νιάτα μου
ο χάρος σαν λουλούδι

Αν ήθελα να σ' άφηνα
μια ώρα από κοντά μου
το γέλιο να γινότανε
φαρμάκι στην καρδιά μου

Και πριν προλάβαινα να πω
ένα παλιό τραγούδι
να μου 'κοβε τα νιάτα μου
ο χάρος σαν λουλούδι

Ξενάκι είμαι και θα 'ρθω - Σταύρος Κουγιουμτζής

Ξενάκι είμαι και θα 'ρθω

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιάννης Καλατζής & χορωδία
[Από τον δίσκο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971)]


Απόψε μαυρομάτα μου
σου χάρισα τα νιάτα μου
και βρέθηκα στην ξενιτιά
πουλί σε θάλασσα πλατιά

Ξενάκι είμαι και θα 'ρθω
στο στρώμα σου να κοιμηθώ
κι αν σε μαλώσουν μην ντραπείς
ξενάκι είμαι να τους πεις

Το φεγγαράκι ρώτησα
πού θα σε βρω αρχόντισσα
και μου 'πε ο Αυγερινός
εκεί που φέγγει ο ουρανός

Ξενάκι είμαι και θα 'ρθω
στο στρώμα σου να κοιμηθώ
κι αν σε μαλώσουν μην ντραπείς
ξενάκι είμαι να τους πεις


Σημ.: Περνάμε, λοιπόν, στη δεύτερη δισκογραφική δουλειά τού Σταύρου Κουγιουμτζή που έχει τίτλο «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» και κυκλοφόρησε το 1971. Όλα τα τραγούδια είναι σε στίχους τού συνθέτη και τα ερμηνεύουν ο Γιάννης Καλατζής και ο Γιώργος Νταλάρας. Ο δίσκος περιέχει επίσης και ένα ορχηστρικό κομμάτι, που είναι διασκευή ενός από τα τραγούδια («Γεια χαρά καλή»).

 

Ο ουρανός φεύγει βαρύς / Σταύρος Κουγιουμτζής

Ο ουρανός φεύγει βαρύς

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Ο ουρανός φεύγει βαρύς
πάνω από τη ζωή μου
μα η θύμησή σου έμεινε
να δένει την ψυχή μου.

Δεν έχω μάτια να σε δω
καρδιά να σου μιλήσω
πέσαν τα χέρια μου νεκρά
και πώς να σε κρατήσω;

Ο ουρανός φεύγει βαρύς
τα όνειρά μου παίρνει
και μες στην τόση μου φωτιά
κι άλλη φωτιά μού φέρνει.

Δεν έχω μάτια να σε δω
καρδιά να σου μιλήσω
πέσαν τα χέρια μου νεκρά
και πώς να σε κρατήσω;


Σημ.: Το τραγούδι αυτό είναι το τελευταίο του πρώτου δίσκου του Σταύρου Κουγιουμτζή. Θα συνεχίσω την παρουσίαση του έργου του με τον επόμενο δίσκο που κυκλοφόρησε το 1971. 

Στο καπηλειό / Σταύρος Κουγιουμτζής - Σώτια Τσώτου

Στο καπηλειό

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Στης γειτονιάς το καπηλειό
τα πίναμε αντάμα
κι όλο γι' αγάπες μού 'λεγε
πικρές και μακρινές.

Κι έπιανε το παράπονο
κι αρχίναγε ένα κλάμα,
λες κι όλα τούτα γίνανε
απόψε ή προχτές.

Κι εγώ που δεν σε ξέχασα
στιγμή, κι ας μην το λέω,
αμίλητος τον άκουγα
ολάκερες βραδιές.

Μ' έπιανε το παράπονο
κι αρχίναγα να κλαίω,
λες κι ήταν χτες που σ' έχασα,
λες κι ήταν μόλις χτες.

Το σακάκι μου κι αν στάζει / Σταύρος Κουγιουμτζής - Άκος Δασκαλόπουλος

Το σακάκι μου κι αν στάζει

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Άκος Δασκαλόπουλος
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Μ' έπιασε βροχή στο δρόμο
μα εγώ δεν στάθηκα.
Σαν πουλί στην αγκαλιά σου
ήρθα και ζεστάθηκα.

Κι αν με χτύπησε τ' αγιάζι,
το σακάκι μου κι αν στάζει,
σου το λέω δεν με νοιάζει
μια και είμαστε μαζί.

Απ' το τζάμι δες που βρέχει
στην αυλίτσα τη μικρή.
Το γεράνι κάτι έχει
πάρ' το μέσα μη βραχεί.

Κι αν με χτύπησε τ' αγιάζι,
το σακάκι μου κι αν στάζει,
σου το λέω δεν με νοιάζει
μια και είμαστε μαζί.

Δίχως την καρδούλα σου / Σταύρος Κουγιουμτζής - Άκος Δασκαλόπουλος

Δίχως την καρδούλα σου

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Άκος Δασκαλόπουλος
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Κοίταξε τον ήλιο, ρόδο ανοιχτό
μέσα στην καρδιά σου άσε να ριχτώ.

Δίχως την καρδούλα σου, καρδούλα μου
μες στα κύματα, μες στη θάλασσα
πόσα χρόνια χάλασα!
Δίχως την αγάπη σου, αγάπη μου
πώς πικράθηκα, πώς κουράστηκα!
Να γυρίσω βιάστηκα.

Έσταξα τον ήλιο στο ποτήρι σου
κι όλο τραγουδάω για χατίρι σου.

Δίχως την καρδούλα σου, καρδούλα μου
μες στα κύματα, μες στη θάλασσα
πόσα χρόνια χάλασα!
Δίχως την αγάπη σου, αγάπη μου
πώς πικράθηκα, πώς κουράστηκα!
Να γυρίσω βιάστηκα.

Βγάλε το γλαστράκι στο μπαλκόνι σου
ήρθα και δε θά 'σαι τώρα μόνη σου.

Δίχως την καρδούλα σου, καρδούλα μου
μες στα κύματα, μες στη θάλασσα
πόσα χρόνια χάλασα!
Δίχως την αγάπη σου, αγάπη μου
πώς πικράθηκα, πώς κουράστηκα!
Να γυρίσω βιάστηκα.

Κάπου νυχτώνει / Σταύρος Κουγιουμτζής

Κάπου νυχτώνει

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Γύρνα τις ώρες που χάθηκαν απόψε
κοίτα που φεύγεις πώς κλαίει το δειλινό.

Κάπου νυχτώνει
κι ο ήλιος παγώνει
χάνεται ο δρόμος και πού να σταθώ;
Κάπου βραδιάζει
μην κλαις, δεν πειράζει
πες πως τελειώνει ο κόσμος εδώ.

Αγέρας παίρνει απόψε τη ζωή μου
κλείνω τα μάτια, που φεύγεις να μη δω.

Κάπου νυχτώνει
κι ο ήλιος παγώνει
χάνεται ο δρόμος και πού να σταθώ;
Κάπου βραδιάζει
μην κλαις, δεν πειράζει
πες πως τελειώνει ο κόσμος εδώ.

Ορχήστρα (Πού 'ναι τα χρόνια: Διασκευή) / Σταύρος Κουγιουμτζής

Ορχήστρα (Πού 'ναι τα χρόνια: Διασκευή)

Μουσική και διεύθυνση ορχήστρας: Σταύρος Κουγιουμτζής
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Σημ.: Το κομμάτι είναι η ορχηστρική διασκευή τού τραγουδιού με τίτλο "Πού 'ναι τα χρόνια", που ερμήνευσαν το 1968 ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με τη Χαρούλα Λαμπράκη (πρώτη εκτέλεση) και το 1969 ο Γιώργος Νταλάρας (δεύτερη εκτέλεση). 

 

Έτσι είν' οι ανθρώποι / Σταύρος Κουγιουμτζής - Σώτια Τσώτου

Έτσι είν' οι ανθρώποι

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Άσε με στο μεθοκόπι˙ έτσι είν' οι ανθρώποι -
τόσο αμαρτωλοί κι ωραίοι, τόσο άνθρωποι.
Όσα λάθη κι αν μου βρούνε θα συχωρεθούνε
μα για σένα τι θα πούνε την απάνθρωπη.

Νύχτωσε και ξεπαγιάζω˙ στα σκαλιά πλαγιάζω˙
μ' είδανε τα νυχτοπούλια και βουρκώσανε.
Αν πεθάνω τι θα κάνεις να ξαναζεστάνεις
τα χλωμά σβηστά μου χείλια που παγώσανε.

Άσε με στο μεθοκόπι˙ έτσι είν' οι ανθρώποι -
τόσο αμαρτωλοί κι ωραίοι, τόσο άνθρωποι.
Δε σου μάθανε ακόμη τι θα πει συγνώμη
σαν γυαλί κόβει η ματιά σου η απάνθρωπη.

Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά / Σταύρος Κουγιουμτζής

Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά

Μουσική - στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά
και δέντρα μαραμένα
θα κλαιν στον κήπο σου πουλιά
και μια καρδιά στα ξένα.

Αν δεις στον ύπνο σου εκκλησιά
αν δεις την Παναγία
κάνε τον πόνο μου χαρά
το δάκρυ μου ευτυχία.

Αν δεις σε χέρι παιδικό
πουλάκι πληγωμένο
πάρε τις στράτες να με βρεις
εγώ σε περιμένω.


Σημ.: Αυτό είναι το πρώτο τραγούδι πάνω σε στίχους τού συνθέτη που δημοσιεύω στο πλαίσιο του αφιερώματος. Πηγή για τους στίχους που έγραψε ο ίδιος για τα τραγούδια του είναι το βιβλίο «Χρόνια σαν βροχή» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιανός το 2005.

Δώσε μου το χέρι σου / Σταύρος Κουγιουμτζής - Σώτια Τσώτου

Δώσε μου το χέρι σου

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από το δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]


Με τον ίσκιο σου μιλάς, βραδινέ διαβάτη
π' ασυντρόφιαστος περνάς στ' άδειο μονοπάτι.

Δώσε μου το χέρι σου, αδερφέ μου, δώσ' μου
είμαστ' απ' τους άτυχους, τους κουτούς τού κόσμου.
Μοναχοί θα μείνουμε κι ορφανοί θα πάμε
ξέρουμε να δίνουμε κι όχι να ζητάμε.

Σαν πουλί μ' αφήνανε στη βροχή, στην μπόρα
φίλοι με προδίνανε σαν και σένα τώρα.

Δώσε μου το χέρι σου, αδερφέ μου, δώσ' μου
είμαστ' απ' τους άτυχους, τους κουτούς τού κόσμου.
Μοναχοί θα μείνουμε κι ορφανοί θα πάμε
ξέρουμε να δίνουμε κι όχι να ζητάμε.

Μ' έκοψαν, με χώρισαν στα δυο / Σταύρος Κουγιουμτζής - Γιώργος Θέμελης

Μ' έκοψαν, με χώρισαν στα δυο

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Γιώργος Θέμελης
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο «Νάτανε το 21» (1970)]

Μ' έκοψαν, με χώρισαν στα δυο
τη μια πλευρά μου, τη μια φτερούγα μου
κι είμαι μια στάλα αίμα στα χείλη σου
ένας αγέρας στα δάχτυλά σου.

Δε μπορώ να ζήσω ή να πεθάνω
μισό κορμί, μισό κομμένο όνειρο.

Μ' έκοψαν και μ' άφησαν να ζω
με την πληγή μου, με την αγάπη μου
κι είμαι μια πίκρα μέσα στα μάτια σου
ένας αγέρας μες στα μαλλιά σου.

Δε μπορώ να ζήσω ή να πεθάνω
μισό κορμί, μισό κομμένο όνειρο.

Νάτανε το 21 / Σταύρος Κουγιουμτζής - Σώτια Τσώτου

 

Νάτανε το 21

Μουσική: Σταύρος Κουγιουμτζής
Στίχοι: Σώτια Τσώτου
Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
[Από τον δίσκο "Νάτανε το 21" (1970)]


Μου ξανάρχοντ' ένα ένα χρόνια δοξασμένα
νά 'τανε το 21 νά 'ρθει μια στιγμή.
Να περνάω καβαλάρης στο πλατύ τ' αλώνι
και με τον Κολοκοτρώνη νά 'πινα κρασί.

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα μια ομορφούλα* αγκαλιά.
Μου ξανάρχοντ' ένα ένα χρόνια δοξασμένα
νά 'τανε το 21 νά 'ρθει μια βραδιά. 

Πρώτος το χορό να σέρνω στου Μοριά τις στράτες
και ξωπίσω μου Μανιάτες και οι Ψαριανοί.
Κι όταν λαβωμένος γέρνω κάτω απ' τους μπαξέδες
να με ραίνουν μενεξέδες, χέρια κι ουρανοί.

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα μια ομορφούλα* αγκαλιά.
Μου ξανάρχοντ' ένα ένα χρόνια δοξασμένα
νά 'τανε το 21 νά 'ρθει μια βραδιά.

(*) Η Σώτια Τσώτου αρχικά είχε γράψει "μια Τουρκοπούλα αγκαλιά". Το τραγούδι ηχογραφήθηκε σε δίσκο 45 στροφών και δόθηκε στην κυκλοφορία. Όμως μετά από τουρκική διπλωματική διαμαρτυρία η δισκογραφική εταιρεία (ΜΙΝΟΣ) απέσυρε τους δίσκους και προχώρησε σε νέα ηχογράφηση με αλλαγμένο το στίχο σε "μια ομορφούλα αγκαλιά". Αργότερα το τραγούδι περιλήφθηκε στον πρώτο και ομώνυμο δίσκο μακράς διαρκείας του Σταύρου Κουγιουμτζή.

   

Λίγα λόγια σχετικά με τη δημιουργία του τραγουδιού: Όπως αφηγείται ο Σταύρος Κουγιουμτζής, το τραγούδι το έγραψε ένα πρωινό που ξυπνώντας ευδιάθετος έκατσε στο πιάνο κι άρχισε ν' αυτοσχεδιάζει. Σκάρωσε τη μελωδία αλλά δεν του άρεσε. «Είναι καλή», του είπε η γυναίκα του και του ζήτησε να την ξαναπαίξει. Την ξανάπαιξε, προκαλώντας τον ενθουσιασμό της. Η Σώτια Τσώτου έγραψε μετά τους στίχους (Βλ. Κουγιουμτζής Σταύρος, «Ανοιχτά παράθυρα με κλειστά παντζούρια», εκδ. Κέδρος 2001, σελ.113-114). Εκτός απ' τον Γιώργο Νταλάρα, το τραγούδι ηχογραφήθηκε και από άλλους τραγουδιστές, όπως τον Γρηγόρη Μπιθικώτση με τη Βούλα Γκίκα (και στα μπουζούκια τον Κώστα Παπαδόπουλο και τον Λάκη Καρνέζη), το Γιώργο Γερολυμάτο, κ.ά. Ακούμε τη μεταγενέστερη εκτέλεση με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τη Βούλα Γκίκα:

Σταύρος Κουγιουμτζής - Αφιέρωμα / Δεύτερο μέρος: Δισκογραφία

Η δισκογραφία τού Σταύρου Κουγιουμτζή περιλαμβάνει: 1) δεκαπέντε προσωπικούς δίσκους που κυκλοφόρησαν στο διάστημα από το 1970 έως το 2001, 2) δύο προσωπικές συλλογές τραγουδιών, 3) συμμετοχές του σε δίσκους τρίτων και 4) μερικούς δίσκους 45 στροφών.

Το επόμενο διάστημα θα επιχειρήσω να την παρουσιάσω όσο το δυνατόν πληρέστερα. Η αρχή θα γίνει με τους προσωπικούς του δίσκους - κύκλους τραγουδιών με χρονολογική σειρά. Τα τραγούδια θα δημοσιεύονται με τη σειρά που ακούγονται στον κάθε δίσκο. Αμέσως μετά θα δημοσιεύσω επιλεγμένα τραγούδια από τις προσωπικές του συλλογές και τις συμμετοχές του σε άλλους δίσκους.

Επειδή είναι η πρώτη φορά που αναλαμβάνω ένα εγχείρημα τέτοιου είδους, ζητώ την επιείκειά σας για όσες αδυναμίες εντοπίσετε στην πορεία αλλά και τη συνδρομή σας μέσω σχολίων ή και μηνυμάτων, αν διαθέτετε πρόσθετες πληροφορίες που μου διαφεύγουν.

Σταύρος Κουγιουμτζής - Αφιέρωμα / Πρώτο μέρος: βιογραφικά στοιχεία και το πρώτο τραγούδι

Μικρασιάτης στην καταγωγή, ο Σταύρος Κουγιουμτζής γεννήθηκε στις 22 Ιουλίου 1932 στη Θεσσαλονίκη, σ' έναν προσφυγικό συνοικισμό κοντά στις φυλακές του Γεντί-Κουλέ. Τριών χρονών ορφάνεψε από πατέρα κι έμεινε να μεγαλώνει με τη μητέρα του και τη γιαγιά του. Πέρασε πολύ δύσκολα και φτωχικά τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. «Στην εποχή μου δεν υπήρχαν μόνο φτωχοί, υπήρχαν και «υπόφτωχοι». Σ' αυτήν την κατηγορία ανήκα», έλεγε κάποτε ο ίδιος.

Τα πρώτα του μουσικά ακούσματα ήταν τα τραγούδια που έφεραν μαζί τους από τις πατρίδες τους οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες. Το σμυρναίικο αρχικά κι αργότερα και το λαϊκό τραγούδι πότισαν τις πρώτες αναμνήσεις του. Στα πέντε του χρόνια η μητέρα του του αγόρασε ένα γραμμόφωνο και καμιά δεκαριά πλάκες (έτσι ονομάζονταν τότε οι δίσκοι) με σμυρναίικα τραγούδια και κάνα δυο οπερέτες. Μαζί μ' αυτό περνούσε πολλές ώρες κάθε μέρα. Έγινε το αγαπημένο του παιχνίδι. Μαγευόταν από τις πολύχρωμες ζωγραφιές που είχαν οι ετικέτες των δίσκων.

Στα έντεκά του χρόνια κι ενώ η Ελλάδα βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή, ο μικρός Σταυράκης για να βοηθήσει τη μητέρα του έγινε μικροπωλητής. Πουλούσε πότε τσιγάρα, πότε σταφιδόψωμα, πότε κουλούρια. Ήταν όμως ντροπαλός και δεν είχε καθόλου εμπορικό ταλέντο κι έτσι τις περισσότερες φορές γυρνούσε στο σπίτι ξεθεωμένος με μόνο κέρδος μερικά ξεραμένα κουλούρια. Εκείνη την εποχή η μητέρα του γνώρισε τον δεύτερο σύζυγό της. Ο γάμος όμως απέτυχε κι εκείνος μια μέρα εξαφανίστηκε, έχοντας προλάβει όμως να χαρίσει στον Σταύρο μια μικρή αδερφή, τη Μαρία Κουγιουμτζή, λογοτέχνιδα σήμερα, την οποία τότε συχνά φρόντιζε εκείνος, καθώς η μητέρα τους εργαζόταν.

Το τέλος της κατοχής ουδεμία βελτίωση έφερε στη ζωή της οικογένειας. Ο μικρός Σταύρος εξακολουθούσε να εργάζεται πότε εδώ και πότε εκεί για να συνεισφέρει με το μεροκάματό του στον οικογενειακό κορβανά. Εκεί γύρω στα δεκαπέντε του χρόνια εργαζόταν παραγιός σ' ένα ατελιέ ζωγραφικής. Κάποιο απόγευμα του ζητήθηκε να παραδώσει σ' έναν πελάτη μιαν επιγραφή. Στην επιστροφή πήρε μια αθώα απόφαση που όμως έμελλε να του αλλάξει ολόκληρη τη ζωή. Αποφάσισε να κάνει έναν περίπατο προς τον Λευκό Πύργο και να επιστρέψει στο μαγαζί παραλιακώς, για να χαζέψει και τα καΐκια.

Κατεβαίνοντας, λοιπόν, την Παύλου Μελά άκουσε να παίζει ένα πιάνο. «Ο ήχος του ερχόταν από ένα σπίτι με ανοιχτά παράθυρα και κλειστά παντζούρια. Πιάνο είχα ακούσει κι άλλες φορές στον κινηματογράφο σε καουμπόικα έργα, αλλά δε μου είχε κάνει ποτέ καλή εντύπωση. Εκεί ήταν κάτι σαν γελοιογραφία και το πιάνο και ο πιανίστας, που πάντα έσκυβε για να μη φάει καμιά σφαίρα. Εδώ όμως ήταν κάτι άλλο αυτό που άκουγα. Ένας μαγικός κόσμος. Κάτι καινούργιο άγγιζε την ψυχή μου. Γύρισα στο μαγαζί, αλλά το μυαλό μου ήταν στο πιάνο και στη μουσική που άκουσα. Εκείνο το βράδυ δεν πήγα στο σχολείο. Δεν είχα καμιά όρεξη για εξισώσεις και τριγωνομετρίες. Άλλωστε, ποτέ δεν είχα όρεξη για τέτοια. Ξάπλωσα στο ντιβάνι μου και ονειροπολούσα μέχρι αργά, που με πήρε ο ύπνος», έγραψε αργότερα ο ίδιος. Από τη στιγμή εκείνη ένα πράγμα μονοπωλούσε το ενδιαφέρον του: πώς να μπει στον κόσμο της μουσικής.

Ρωτώντας πληροφορήθηκε για το Κρατικό Ωδείο κι έτσι ένα μεσημέρι ανέβηκε τα μαρμάρινα σκαλιά του νεοκλασικού διώροφου κτιρίου και χτύπησε την πόρτα τής γραμματείας. Έφυγε όμως πικραμένος, γιατί κρίθηκε μεγάλος για να μάθει πιάνο. Η λαχτάρα εξακολουθούσε να τον κατατρώει. Κι έτσι, ένα φθινοπωρινό απόγευμα της επόμενης χρονιάς ξαναπέρασε την πόρτα του ωδείου πιο θαρρετά αυτή τη φορά κι αποφασισμένος να μιλήσει με τον ίδιο τον διευθυντή αν χρειαζόταν. Δεν χρειάστηκε. Ο επιστάτης, μάλλον εντυπωσιασμένος απ' την αποφασιστικότητα του νεαρού Κουγιουμτζή, τον οδήγησε σε μιαν αίθουσα όπου βρίσκονταν μια κοπέλα καθισμένη σ' ένα πιάνο κι ένας νεαρός όρθιος μ' ένα βιολί στο χέρι. Η κοπέλα ήταν η Καίτη Σούρβαλη (μετέπειτα Πολυζωίδου, όταν παντρεύτηκε τον βιολιστή Χρήστο Πολυζωίδη, που σήμερα είναι καθηγήτρια πιάνου στη Μουσική Ακαδημία τού Γκρατς της Αυστρίας), ενώ ο νέος ήταν ο Δημήτρης Θέμελης, γιος του ποιητή Γιώργου Θέμελη (κι αργότερα φίλου του Σταύρου Κουγιουμτζή), που σήμερα είναι καθηγητής της μουσικολογίας στο ΑΠΘ και συνθέτης. Συμφώνησαν η κοπέλα να παραδίδει μαθήματα πιάνου δωρεάν στον Σταύρο Κουγιουμτζή, λαθραία μάλιστα, στο ωδείο, γιατί το σπίτι της ήταν μακριά.

Έτσι κι έγινε. Όμως για τη μελέτη χρειαζόταν ένα πιάνο και χρήματα για κάτι τέτοιο δεν υπήρχαν. Οπότε, για να μπορεί να μελετά ο Σταύρος Κουγιουμτζής πλήρωνε σε μια σχολή ένα μικροποσό, ώστε να χρησιμοποιεί το πιάνο που υπήρχε εκεί μια ώρα την ημέρα. Αργότερα που η μία ώρα δεν επαρκούσε πήγαινε τα μεσημέρια που έλειπαν όλοι κρυφά στο ωδείο και, σε συνεννόηση με τον επιστάτη, μελετούσε για μιαν ώρα ακόμη ή και περισσότερο. Σε δυόμισι μόλις χρόνια κατάφερε να αφομοιώσει ύλη τουλάχιστον έξι χρόνων, οπότε έδωσε εξετάσεις και μπήκε στη μέση τάξη του ωδείου ως κανονικός πια μαθητής. Το ζήτημα της πληρωμής των διδάκτρων τακτοποιήθηκε με μια βεβαίωση από την ενορία ότι ήταν άπορος. Είχαν περάσει δυο βδομάδες κι είχε κάνει τρία τέσσερα μαθήματα σαν κανονικός μαθητής της μέσης τάξης του ωδείου, όταν η καθηγήτριά του του πρότεινε κάτι εξωφρενικό: να συμμετάσχει στις επαναληπτικές εξετάσεις για την ανωτέρα τάξη που θα γίνονταν τον Ιανουάριο. Ήταν τέλη του Σεπτέμβρη, κι εκείνος έπρεπε σε διάστημα τριών μόλις μηνών να βγάλει ύλη που κανονικά διδάσκονταν σε τρία χρόνια. Ωστόσο, δέχθηκε την πρόκληση κι αφοσιώθηκε στην εντατική μελέτη. Το αποτέλεσμα ήταν πως στις εξετάσεις ήταν ο μόνος που πέτυχε.

Στη συνέχεια μελέτησε πιάνο με τον Τώνη Γεωργίου, πιανίστα με διεθνή καριέρα και σπουδαίο δάσκαλο, και πήρε πτυχίο αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη.

Από το 1952 άρχισε, για βιοποριστικούς λόγους, να εργάζεται ως πιανίστας σε διάφορα νυχτερινά κέντρα τής Θεσσαλονίκης.

Το πρώτο του τραγούδι το έγραψε το 1960, στα είκοσι οχτώ του χρόνια και δεκατρία χρόνια αφότου πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι του ωδείου. Είχε τίτλο «Το περιστεράκι» και ήταν σε στίχους δικούς του. Το 1961 το έστειλε υποψήφιο για το διαγωνισμό του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας και ήταν ένα από τα δεκαπέντε συνολικά τραγούδια που εγκρίθηκαν να διαγωνιστούν, μεταξύ των οποίων ήταν δύο τραγούδια τού Μάνου Χατζιδάκι («Ο κυρ Αντώνης» και «Κουρασμένο παλικάρι») κι ένα του Μίκη Θεοδωράκη («Η απαγωγή»). Το τραγούδι, που ερμήνευσε η Ζωή Κουρούκλη με διευθυντή ορχήστρας τον Κώστα Κλάβα, δεν πήρε βραβείο, απέσπασε όμως έναν έπαινο. Ακούγοντάς το ο Αλέκος Πατσιφάς προέτρεψε τον Σταύρο Κουγιουμτζή να γράψει λαϊκά τραγούδια, πράγμα που έκανε. Τα δυο πρώτα λαϊκά τραγούδια του είχαν και πάλι στίχους δικούς του κι έγιναν αμέσως επιτυχίες. Ήταν το «Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά» που πρωτοτραγούδησε ο Μανώλης Καναρίδης και το «Μη μου θυμώνεις, μάτια μου» που πρωτοτραγούδησε ο Γιάννης Πουλόπουλος. Αργότερα και τα δύο αυτά τραγούδια γνώρισαν μεγάλη επιτυχία όταν τα ερμήνευσε και ο Γιώργος Νταλάρας.

Το 1966 ο Σταύρος Κουγιουμτζής έγραψε τη μουσική για το θεατρικό έργο του Γιώργου Θέμελη «Το ταξίδι» που ανέβασε το ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Ευγένιου Σπαθάρη. Τότε ήταν που γνώρισε το μεγάλο μας καραγκιοζοπαίχτη, έγιναν φίλοι και την επόμενη χρονιά ο Σπαθάρης τον πάντρεψε με την Αιμιλία Κουγιουμτζή.

Το 1967 αποφάσισε να κατεβεί στην Αθήνα, όπου άρχισε μεγάλη και μακρόχρονη συνεργασία με τη δισκογραφική εταιρεία MINOS. Ο ίδιος ήταν καλός στιχουργός, όμως προτίμησε να συνεργαστεί και με άλλους κορυφαίους στιχουργούς μας, όπως ο Μάνος Ελευθερίου, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο Άκος Δασκαλόπουλος, ο Κώστας Βίρβος, η Σώτια Τσώτου, ο Κώστας Κινδύνης, κ.ά. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως ο Σταύρος Κουγιουμτζής ήταν ο πρώτος συνθέτης μας που μελοποίησε στίχους των ποιητών μας Ντίνου Χριστιανόπουλου και Γιώργου Θέμελη τις δεκαετίες '70 και '80. Συνεργάστηκε με πολλούς απ' τους σημαντικότερους τραγουδιστές μας μεταξύ των οποίων ο Γιώργος Νταλάρας, η Χαρούλα Αλεξίου, ο Γιάννης Πάριος, ο Γιάννης Καλατζής, ο Αντώνης Καλογιάννης, η Βίκυ Μοσχολιού, η Ελευθερία Αρβανιτάκη κι ο Δημήτρης Μητροπάνος. Έγραψε επίσης τραγούδια με τον Κώστα Σμοκοβίτη, τον Γιάννη Μπογδάνο αλλά και τη σύζυγό του, Αιμιλία Κουγιουμτζή, που διαθέτει μια φωνή εξαιρετικού ηχοχρώματος κι ευαισθησίας.

Από τη δισκογραφία του, την οποία θα παρουσιάσω εκτενώς σε μια σειρά από επόμενες αναρτήσεις, αναφέρω ενδεικτικά: «Νάτανε το 21» (1970), «Όταν ανθίζουν πασχαλιές» (1971), «Ηλιοσκόπιο» (1973), «Μικρές πολιτείες» (1974), «Λαϊκές Κυριακές» (1976), «Μικραίνει ο κόσμος» (1982), «Τρελοί και άγγελοι» (1986), «Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων» (1998), κ.ά.

Εκτός από τα υπέροχα τραγούδια του ο Σταύρος Κουγιουμτζής εξέδωσε και τα βιβλία: «Στα διώροφα έμεναν οι όμορφες» (συλλογή διηγημάτων, Κέδρος 2000), «Ανοιχτά παράθυρα με κλειστά παντζούρια» (αυτοβιογραφικό αφήγημα, Κέδρος 2001) και «Χρόνια σαν βροχή» (απομνημονεύματα, Ιανός 2005).

Ο Σταύρος Κουγιουμτζής έφυγε το Σάββατο 12 του Μάρτη του 2005 στα 73 του χρόνια από ανακοπή της καρδιάς, αφήνοντας σε όλους εμάς μια γλυκόπικρη γεύση στο στόμα. Γλυκιά από τις υπέροχες μελωδίες των τραγουδιών του και πικρή από το κενό που άφησε η διακριτική μα τόσο ουσιαστική παρουσία του στα μουσικά και γενικότερα στα πολιτιστικά πράγματα του τόπου μας. Η σπουδαία μας ποιήτρια Κική Δημουλά τον αποχαιρέτησε με τα παρακάτω λόγια: «Έσο, λοιπόν, ήσυχος ότι το έργο σου βρίσκεται σε καλά χέρια, στα οποία πολλοί δημιουργοί ονειρεύτηκαν ματαίως να πέσουν: στα φιλικά χέρια της διάρκειας. Άλλο τώρα αν αυτή έσφαλε κατάφορα, εσένα νωρίς να διακόψει. Η ανάμνησή σου είμαι σίγουρη ότι θα τιμωρήσει αυτό το λάθος της, τραγουδώντας σε ζωντανόν, και στους καιρούς που έφυγαν και στους άλλους που έρχονται».


_____________________


ΠΗΓΕΣ
Για την ανάρτηση χρησιμοποιήθηκαν οι εξής πηγές :
α) Κουγιουμτζής Σταύρος, «Ανοιχτά παράθυρα με κλειστά παντζούρια», εκδ. Κέδρος 2001.
β) Βικιπαιδεία
γ) Translatum
δ) Σοφία Ιορδανίδου - Δημοσιογράφος
ε) Φωτογραφία τού Σταύρου Κουγιουμτζή

Το περιστεράκι
Μουσική - Στίχοι: Σταύρος Κουγιουμτζής
Ερμηνεία: Ζωή Κουρούκλη

Περιστεράκι μου, σαν σε κοιτάζω
νιώθω μια θλίψη κι αναστενάζω
κι όνειρα κάνω κάθε φορά
περιστεράκι μου, νά 'χα φτερά!

Σ'όλο τον κόσμο πώς θα πετούσα
και την αγάπη θ'αναζητούσα,
θά 'ταν για μένα διπλή χαρά
περιστεράκι μου, νά 'χα φτερά!

Όταν η μέρα γλυκοχαράζει
μες στην ψυχή μου πόθος φωλιάζει
κι όλο κοιτάζω τον ουρανό
περιστεράκι μου, αχ πώς πονώ!