Αργύρης Κουνάδης (1924 - 2011) - R.I.P.

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1924. Μελέτησε πιάνο με τους Δ. Μαρή και Σ. Φαραντάτο στο Ωδείο Αθηνών (δίπλωμα πιάνου, 1952) ενώ πήρε μαθήματα θεωρητικών και σύνθεσης με τον Γιάννη Α. Παπαϊωάννου στο Ελληνικό Ωδείο (δίπλωμα σύνθεσης, 1956).

Από το 1950 συνεργάστηκε με το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου μαζί με τον Μ. Χατζιδάκι και τον Μ. Θεοδωράκη. Το 1951 συνέπραξε με την ΚΟΑ ως σολίστ ενώ παράλληλα συνέθεσε μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Ήταν από τους πρώτους συνθέτες που έδειξε ενδιαφέρον για το ρεμπέτικο τραγούδι. Το ρεμπέτικο μαζί με τον Στραβίνσκυ και τον Μπάρτοκ έχουν επηρεάσει τα πρώτα του έργα της περιόδου 1949 - 1957. Αργότερα αποκήρυξε τα περισσότερα από τα έργα της περιόδου αυτής.

Με υποτροφίες της ελληνικής και της γερμανικής κυβέρνησης πήγε το 1958 στη Γερμανία, όπου συνέχισε τις σπουδές του στην Ανώτατη Μουσική Σχολή του Φράιμπουργκ. Μελέτησε σύνθεση με τον συνθέτη - παιδαγωγό Wolfgang Fortner και διεύθυνση ορχήστρας με τον Karl Ueter.

Εμβαθύνοντας στο ατονικό, το δωδεκάφθογγο, το σειραϊκό και το αλεατορικό σύστημα, κατέληξε τελικά προς τη λιτότητα -την αυστηρότητα, σχεδόν- του βυζαντινού ήθους, δίνοντας πρωταρχικό ρόλο στον μελοποιημένο λόγο και το δραματικό στοιχείο που μεταφέρονται ακόμη και σε καθαρώς συμφωνικά του έργα. Το Χορικόν (1958) ήταν το πρώτο ελληνικό έργο που παίχτηκε στις εκδηλώσεις της Εταιρείας Σύγχρονης Μουσικής (IGNM - SIMC) στην Κολωνία το 1959 και το πρώτο ελληνικό έργο που παίχτηκε από την Φιλαρμονική του Βερολίνου με διευθυντή ορχήστρας τον W. Fortner (1961).

Το 1963 διορίσθηκε βοηθός του W. Fortner, διευθυντής του ενόργανου συνόλου “Musica Viva” και των προγραμμάτων του Ινστιτούτου Σύγχρονης Μουσικής (που υπάγονταν επίσης στην πανεπιστημιακή έδρα σύνθεσης του Φράιμπουργκ). Το 1972 εκλέχτηκε καθηγητής στην Ανώτατη Μουσική Σχολή του Φράιμπουργκ. Το 1973 το έργο του Ετεροφωνικά Ιδιόμελα επιλέγεται από τον διεθνή διαγωνισμό της IGNM-SIMC.

Οι όπερές του, που συχνά έχουν σαρκαστική διάθεση, έχουν ανεβεί αρκετές φορές σε σημαντικά θέατρα της Γερμανίας (Βόννη, Μπαϊρόιτ, Χαϊδελβέργη, Φράιμπουργκ, Λίμπεκ, κ.α.), στην Λυρική Σκηνή και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Έργα μουσικής δωματίου για μικρά σύνολα, παίχτηκαν στη Δ. Ευρώπη, Καναδά, ΗΠΑ, Λατ. Αμερική, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία, Πολωνία, Ιαπωνία, Αυστραλία.

Έγραψε επίσης και πολλά τραγούδια, (κύκλοι Εν Αθήναις, Το Ταξίδι), που τραγουδήθηκαν από γνωστούς τραγουδιστές και αγαπήθηκαν πολύ από το κοινό.

Έργα του

Όπερα - σκηνικά έργα

• 1962. Το λαστιχένιο φέρετρο (Der Gummisarg), σε κείμενα Βασίλη Ζιώγα, μονόπρακτο, για σύνολο δωματίου.
• 1969. Τα στοιχειωμένα αναλόγια (Die verhexten Notenstanderl), σε κείμενο Κάρλ Βάλεντιν, για ορχήστρα δωματίου (αναθεώρηση 1991)
• 1974. Τειρεσίας, σε κείμενο του συνθέτη, για μεγάλη ορχήστρα δωματίου
• 1975. Η απόδραση (Der Ausbruch), σε κείμενο του Βάλτερ Γενς, για μεγάλο σύνολο δωματίου (απεσύρθη από το συνθέτη)
• 1978. Το κοντραμπάσο (Die Bassgeige), σε κείμενο του Άντον Τσέχωφ, για “ορχήστρα σαλονιού”, μαγνητοταινία και εννέα κοντραμπάσα
• 1980-'81. Λυσιστράτη του Αριστοφάνη σε γερμανική μετάφραση, για μεγάλη ορχήστρα δωματίου, “αναπαλαίωση” του έργου 1997-'98
• 1982. Αποχαιρετισμός του μέτοικου, σκηνή για έναν άνδρα και πιάνο
• 1983-'84. Ο άνθρωπος με την άμμο (Der Sandman), σε κείμενο του Β.Τ.Α. Χόφμαν, για ορχήστρα δωματίου
• 1987-'88. Ο γυρισμός, σε κείμενο Κ. Τσιτέλη, για ορχήστρα δωματίου
• 1989. Επίλογος Α, σε ποιήματα Μίλτου Σαχτούρη σε γερμανική απόδοση, σκηνή για έναν εκτελεστή - αφηγητή στο κοντραμπάσο, μεικτή χορωδία και μαγνητοταινία
• 1989. Επίλογος Β, σε 10 ποιήματα του Μίλτου Σαχτούρη, σκηνή για βαρύτονο, μικτή χορωδία και σύνολο δωματίου
• 1993. Ευριπίδου Βάκχαι, Λυρικό Δράμα

Φωνητικά έργα

• 1956. Απόσπασμα από το θρήνο της “Αντιγόνης” του Σοφοκλή, για γυναικεία φωνή και πέντε πνευστά όργανα
• 1960. Τρία νυχτερινά από τη Σαπφώ, για γυναικεία φωνή, φλάουτο, τσελέστα, βιμπράφωνο, βιόλα και βιολοντσέλο
• 1966. Ραψωδία σε κείμενα των Μάρκου Αυρηλίου, Νίκου Εγγονόπουλου και Ομήρου “Οδύσσεια”, για μία γυναικεία φωνή και σύνολο δωματίου
• 1975. Το αηδόνι, για υψίφωνο και δέκα ή περισσότερα κοντραμπάσα
• 1979. Εννέα ποιήματα του Μίλτου Σαχτούρη, για βαρύτονο, μεικτή χορωδία, κιθάρα, πιάνο, τρία βιολοντσέλα, δύο κοντραμπάσα και κρουστά
• 1993. Βάκχαι του Ευριπίδη, για χορό γυναικών και ορχήστρα

Ορχηστρικά έργα

• 1953. Συμφωνιέττα
• 1957-58. Πέντε Συνθέσεις
• 1958. Χορικόν
• 1959. Δοκίμιο, για ορχήστρα δωματίου
• 1964. Τρίπτυχον, για φλάουτο και ορχήστρα
• 1967. Ετεροφωνικά Ιδιόμελα
• 1977. Για βιόλα και ορχήστρα δωματίου
• 1985. Για πιάνο και ορχήστρα δωματίου

Μουσική δωματίου

• 1949. Μουσικές στιγμές (Moments Musicaux), για βιολί και πιάνο
• 1956. Σουίτα για δύο πιάνα από το μπαλέτο “Νεκρές Φύσεις”
• 1958. Τρίο για φλάουτο, βιόλα και κιθάρα
• 1958. Ντούο για φλάουτο και πιάνο
• 1961. Κουαρτέτο εγχόρδων
• 1966. Quattro pezzi, για φλάουτο, βιολοντσέλο και πιάνο
• 1970. Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω, για κουιντέτο πνευστών
• 1970. Μπλουζ (Blues), για φλάουτο και πιάνο ή τσέμπαλο
• 1972. Επιτύμβιον στη μνήμη του Τ.Ε. Άιβις, για ομάδα κρουστών και 13 φλάουτα
• 1991. Προανάκρουσμα σε μια ελεγεία, για βιολοντσέλο και πιάνο

Σόλο

• 1956. Τονικές σπουδές, για πιάνο
• 1957-58. Μικρές σπουδές “modales”, για πιάνο, (αποκηρυγμένο)
• 1958. Πέντε σκίτσα, για φλάουτο σόλο
• 1989. Πέντε μουσικές στιγμές (5 Moments Musicaux), για κιθάρα σόλο

Λόγιο τραγούδι

• 1949-'50. Σχέδια για ένα καλοκαίρι, σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, για φωνή και πιάνο (1. Επιτύμβιο  2. Ανθη της πέτρας  3. Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές  4. Επιφάνια 1937  5. Raven  6. Επιτύμβιο)
• 1961. Πέντε ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη, για φωνή και πιάνο (1. Εκόμισα εις την τέχνη  2. Θυμήσου, σώμα...  3. Φωνές  4. Επέστρεφε  5. Μακρυά)
• 1983. Πέντε μικρά ποιήματα του Αλέξη Ζακυθηνού, για φωνή και πιάνο
• 1983. Τρία ποιήματα του Richard Wagner, για τενόρο και πιάνο

Χορωδιακά

1962. Επίγραμμα από το ποίημα “Τα Μάτια σου”, του Ούλφ Τόμσον, για μικτή χορωδία

Χορός

1949-'57. Νεκρές Φύσεις, Μαντάμ Ορτάνς, Μικρή πρωινή μουσική, Ηλιογέννητη, Σάπφειρος, Μορφές μιας γυναίκας

Μουσική για τον κινηματογράφο (1952-1962)

• Ο Πύργος των Ιπποτών (1952)
• Ο μπαμπάς εκπαιδεύεται (1953)
• Το Ποντικάκι (1954)
• Τζο ο Τρομερός (1955)
• Η θυσία της μάνας (1956)
• Το κορίτσι με τα μαύρα (1956)
• Κυριακάτικοι ήρωες (1956)
• Της νύχτας τα καμώματα (1957)
• Eroica (1960)
• Αντιγόνη (1961)
• Ο ουρανός (1962)

Ο Αργύρης Κουνάδης έφυγε από κοντά μας χθες βράδυ. Επισήμως δεν έχει ακόμα αναγγελθεί η είδηση του θανάτου του από τα μέσα ενημέρωσης, λόγω της 48ωρης απεργίας τους. Την πληροφορία πήρα από τη σελίδα της κυρίας Πόλυς Χατζημανωλάκη στο facebook.

________________________

 

Πηγή:

Για το βιογραφικό και τη φωτογραφία: Μουσικόραμα

Αργύρης Κουνάδης & Βαγγέλης Γκούφας, Εις μνημόσυνον

Τραγούδι: Ελένη Βιτάλη

Δίσκος: Δεν περισσεύει υπομονή (1973)