Η Υπατία ήταν η πρώτη γυναίκα που είχε μια ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη της μαθηματικής επιστήμης. Ακόμα και σήμερα συχνά είναι η μοναδική γυναίκα που αναφέρεται στην ιστορία των μαθηματικών και της αστρονομίας.
Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 370 μ.Χ., σε μια εποχή κατά την οποία η πόλη διένυε μια περίοδο διανοητικής σύγχυσης και πολιτικών ταραχών. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία εκχριστιανιζόταν και οι πρώτοι χριστιανοί αντιμετώπιζαν τα μαθηματικά και την επιστήμη με εχθρότητα, καθώς τα ταύτιζαν με την ειδωλολατρία.
Ήταν κόρη του μαθηματικού και φιλοσόφου Θέωνα, ο οποίος προόριζε την κόρη του να γίνει "ένα τέλειο ανθρώπινο ον" και συνεπώς επέβλεπε από κοντά και καθοδηγούσε την εκπαίδευση της κόρης του. Σπούδασε στην Αθήνα, στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και γαλουχήθηκε με τις διδασκαλίες του Πλωτίνου και του Ιάμβλιχου.
Επιστρέφοντας στην Αλεξάνδρεια βρήκε την πόλη να έχει ξεχωριστά σχολεία για παγανιστές (ειδωλολάτρες), για χριστιανούς και για Εβραίους. Ωστόσο εκείνη δίδαξε με χαρισματικό τρόπο μαθηματικά και φιλοσοφία σε ανθρώπους κάθε θρησκείας. Μαθητές της υπήρξαν και πολλοί χριστιανοί, μεταξύ των οποίων και ο Συνέσιος ο Κυρηναίος, ο μετέπειτα επίσκοπος Πτολεμαΐδος.
Το 412 μ.Χ. ξέσπασε σφοδρός πολιτικός ανταγωνισμός μεταξύ του Επισκόπου Αλεξανδρείας Κυρίλλου και του Ρωμαίου Κυβερνήτη της Αιγύπτου Ορέστη, μαθητή και φίλου της Υπατίας. Αναλαμβάνοντας τη θρησκευτική εξουσία, ο Κύριλλος αρχικά καταδίωξε τους Εβραίους κι έπειτα (παρά την αντίθεση του Ορέστη) αποδύθηκε σε μια προσπάθεια καθαρισμού της Αλεξάνδρειας από τους νεοπλατωνιστές. Η Υπατία, αρνούμενη να απαρνηθεί τις ιδέες της και να ασπαστεί το χριστιανισμό, θεωρήθηκε από τον Κύριλλο και τους οπαδούς του εκπρόσωπος του Κακού και απειλή για τη διάδοση της χριστιανικής πίστης. Έτσι, λίγο αργότερα, το 415 μ.Χ., δολοφονήθηκε από φανατικούς μοναχούς υποστηρικτές του Κυρίλλου. Αν και παραμένει ανοικτό το ερώτημα αν ο ίδιος ο Κύριλλος διέταξε τη δολοφονία της, ωστόσο υπήρξε ο ηθικός αυτουργός της, καθώς δημιούργησε το πολιτικό κλίμα που οδήγησε σε μια τέτοια θηριωδία και δεν έκανε τίποτα να την αποτρέψει. (Σημ. : Κατά μία άλλη εκδοχή η Υπατία σκοτώθηκε από έναν όχλο Αλεξανδρινών.)
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ
Τα περισσότερα από τα γραπτά της Υπατίας είχαν τη μορφή σημειώσεων προς τους μαθητές της, προκειμένου να τους διευκολύνει στη μελέτη. Κανένα δεν έχει διασωθεί ολοκληρωμένο. Πληροφορίες για αυτά προέρχονται από τα γράμματα του Συνέσιου του Κυρηναίου που σώζονται.
Έγραψε σχόλια στην Αριθμητική του Διόφαντου σε 13 βιβλία όπου περιλαμβάνονταν εναλλακτικές λύσεις αλλά και νέα προβλήματα που προέκυπταν ως συνέπεια στα χειρόγραφα του Διόφαντου, καθώς επίσης και στον Αστρονομικό Κανόνα του Πτολεμαίου. Ακόμη, μια διατριβή για τις Κωνικές Τομές του Απολλώνιου, όπου προσπάθησε να εκλαϊκεύσει την εργασία του για τις τροχιές των πλανητών.
Εκτός από τη φιλοσοφία και τα μαθηματικά, ενδιαφέρθηκε επίσης για τη μηχανική. Ανέπτυξε μια συσκευή για τη διύλιση του νερού, ένα όργανο για τη μέτρηση της στάθμης του νερού και ένα διαβαθμισμένο υδρόμετρο για τη μέτρηση της πυκνότητας ενός υγρού. Στα γράμματα του Συνεσίου βρίσκονται σχέδια για έναν αστρολάβο και αρκετά ακόμη επιστημονικά όργανα.
Πηγές :
* Περιοδικό focus
* Telemath, Η Ελληνική Μαθηματική Πύλη
Αφορμή για την ανάρτηση αυτή στάθηκε η ταινία AGORA του Alejandro Amenabar με θέμα τη φιλόσοφο Υπατία που προβλήθηκε εκτός διαγωνισμού στο Φεστιβάλ των Καννών στις 17 Μαΐου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου